قلعه رودخان | پنجشنبه 3 خرداد 1403

قلعه رودخان، یکی از دژهای مستحکم در شمال کشور است که حدود 2.5 هکتار مساحت دارد. کارشناسان ساخت این قلعه را مربوط به دوره ساسانیان می دانند. البته این قلعه طی دوران های مختلف مرمت شده و توسط افراد مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.این قلعه در شمال کشور، در استان گیلان و 20 کیلومتری فومن قرار گرفته است.

قلعه رودخان، که به زبان گیلکی به روخان قلعه، معروف است، در نزدیکی شهر فومن قرار گرفته است.این دژ، اکنون یکی از جاذبه های مهم گردشگری در استان گیلان است و سالانه گردشگران زیادی از آن دیدن می کنند. به گواه کارشناسان، این قلعه یکی از مهم ترین و مستحکم ترین قلعه های تاریخی ایران است که کاربرد نظامی داشته است.اکثر کارشناسان زمان ساخت این قلعه را در دوره ی ساسانیان می دانند. بنابراین تاریخ ساخت آن بین سال های 632 تا 661 میلادی است.اما تجدید بنای این دژ، که نام آن را نیز ماندگار کرده، در دوران سلجوقیان، یعنی بین سال های 1029 تا 1194 میلادی صورت گرفته است.

در دوران صفویان، فردی به نام امیر حسام الدین، این دژ را مرمت و تجدید بنا کرده است. در همین راستا، این قلعه را با نام قلعه حسامی نیز می شناسند.مرمت این دژ در دوران صفوی، مربوط به 500 سال پیش است.

در دوران زندیه نیز، این قلعه توسط هدایت خان، مرمت شده بود که قصد او مقاومت و سرپیچی در مقابل کریم خان زند بود.

از نام های دیگر این قلعه می توان قلعه هزارپا، قلعه سکسار را نیز نام برد.بنابراین، ساخت اولیه ی این دژ در دوره ساسانیان و مرمت و تجدید بنای آن در دوره سلجوقیان صورت گرفته است. در این دوره تاریخی، این قلعه توسط اسماعیلیان الموت نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

حسام الدین، که با نام مظفر السلطان نیز شناخته می شود، فرامانروای یکی از حکومت های منطقه ای در دوران سلجوقی بود. او حکومتی را تاسیس کرد که به بیه پس معروف و قلمرو آن در سرزمین های غرب گیلان بود. در ابتدا فومن را مرکز حکومت و سپس با گسترش قلمرو خود در شمال کشور، رشت مرکز حکومت بیه پس شد.حسام الدین، به دلیل قدرت نسبی که پیدا کرده بود و همچنین، به عقیده برخی تاریخ دانان، داشتن حمایت و پشتیبانی حکومت عثمانی، شروع به سرپیچی از شاه اسماعیل صفوی کرد.

وی برای در امان ماندن از حکومت، قلعه رودخان را بازسازی و تجدید بنا کرد و در آن به مقاومت با حکومت مرکزی پرداخت.البته بعدها موفقیت چندانی به دست نیاورد و توسط حکومت صفوی دستگیر و در تبریز اعدام شد.یکی از نکات عجیب راجع به این قلعه، این است که تا به حال توسط هیچ دشمنی، فتح نشده است و یکی از مستحکم ترین دژهای ایران نام گرفته است.